Manín e Cobiñas

   [...] O partido, malia de ser amigable, prevíase a cara de can. Un equipo experimentado contra outro na Pedra Queimada, un campo onde o nordés e as mulleres decidían resultados. Acotío, o vento envolvía o coiro entre os seus refachos para imprimirlle unha velocidade endiañada en dirección imprevisible. As féminas da vila, cos seus cánticos e arengas, afectaban ao ánimo dos contendentes. Conviña ter a favor a ámbolosdous factores.

Os visitantes, de Fisterra, aliñaban entre os seus a Manín, dianteiro bregado en mil trifulcas na área e fóra dela. Cun aspecto de gladiador, así cabeceaba a gol como ao nariz do defensa. Os de Malpica, a Cobiñas, o mariñeiro do fútbol. Un lanzal centrocampista que agarimaba o coiro cos pés. Das botas deles xurdían as mellores xogadas, a eles ían as maiores loubanzas. Saudábanse protocolariamente no sorteo dos campos, mais tal diplomacia finxida remataba co pitido inicial.

Desde xuvenís, o pulo dos seareiros inculcóulles unha friaxiña que ía camiño de carraxe crónica. Se un turraba contra catro defensas o outro largáballe un tiro ao longueiro que estremecía Ara Solis, nomeada cancha fisterrá. Cando Cobiñas coleaba á pares e daba un pase de gol, Manín tiraba un punteirolo para que o directivo tivera que atar ao día seguinte o pano da portería. Non entendían de empates. Mais ambos sabían que non se podían ver desde antes de coincidir nun terreo de xogo. Compartiran estudos na Coruña. Dos pupitres na mesma aula á área hai menos que do punto do penalti á portería.

Aquela xornada inverniza o zolás era certamente froxo. De feito, falouse de suspender o partido por temor a que os fisterráns non deran chegado co autocar. Zoaba o ar que mesmo as bandeiras no frontispicio de Pedra Queimada podían rachar en farrapos nunha das axadas. Ameazaba galerna.

O que si deu chegado a duras penas foi o colexiado coruñés, Sr. San José. Un enxoito home que malia de que non acertara nas súas decisións arbitrais, ninguén ousaba criticalo.

- Árbitro, coño!!!- era o máximo que os seareiros tomaban como licenza. Mesmo cando algún se pasaba desde a banda recibía a ollada retadora do tal San José. Viña sempre acompañado dunha roga de xente morena que non entraba a ver o partido. Permanecían no aparcamento co radio cassete do milquinientos amarelo aceso escoitando aos Chunguitos. Cara A, cara B, cara A...

A algarabía dos seareiros ía ao compás das arrancadas, brincos, remaches e empurróns sobre as calvas do campo. Un caño tiña resposta cunha sachada por detrás. Bulía a pelota dun extremo a outro do rectángulo de lama. A paixón e a entrega dos vintedous xogadores era tal que San José chamou polos capitáns e fixo un aparte con eles:

- Aplaquen a los suyos o empiezo a repartir tantas tarjetas como Unicef -aclarou o de negro.

- Tranquilo colegiado- acougouno Cobíñas. En castelán, como procedía dirixirse a toda autoridade.

- Descuide, trencilla -engadíu Manín cun sotaque de sorna. Era mal do animal.

Bruaba o vento que paría no Atlántico a preamar e os pescos asediaban ao porteiro. Só cabía defenderse e agardar unha acometida do fisterrán Miculita procurando o desmarque de Manín. De feito, un saque de curruncho dos visitantes puxo en garda aos locais. Na tensa espera, había máis contactos na área que nos bailes das festas.

- Estate quieto bicocas ou levas unha lascada -dicíanse o que non constaba en acta.

- De quen? De ti, toina? -encarábase o dianteiro aludido.

San José, nun golpe de mando, quixo erradicar insultos e cobadazos:

- Señores, ¡bastó! -afirmou enérxico cunha man no peto dos cartóns.

O taxante do seu xesto impuso o silencio por uns intres, mais foi rachado polo berro irtio dunha muller desde a porta do recinto:

- Embarrancou un mercante na area de Seaia!!!! Hai xente en perigo, acudide!! -desgañitouse a alporizada veciña.

E así, á espreita do lanzamento de corner, esgazou o xogo. En saímos todos á carreira. Público e xogadores, semellando unha proba de cross, atravesamos leiras e hortas ata albiscar o barco escorado de estribor, afuciñado contras os penedos da costa. A toa treboaba con tronos e alustros. A postal desde a aba do monte de Beo arrepiaba. As amuras recibían as feras bategadas do mar querendo rachar pola metade o barco de pavillón chipriota. O casco rinchaba polo efecto da goldría e, desde a cuberta, brazos e gorxas clamaban auxilio nunha lingua allea.

- Voítheia, voítheia!!! -ecoaban entre o estrondo e os salsieiros.

A parella da Garda Civil chegou aos aledaños do naufraxio no inconfundible Renault 4. Sen tricornio, pois non era momento de protocolos, puxéronse ás ordes da singular mariñeiría que vestía de curto. Camisetas verdes e azuis trenzaron una cadea humana para lanzar boureis e cordada ao buque. Mulleres coa rapacería facían de testemuñas da cooperación daqueles futbolistas minutos antes inimigos por salvar as vidas que demandaban socorro.

Todos vimos como gabeaban por unha boza dous xogadores de ambos bandos. Desde a distancia non se discernía a súa identidade. Os presentes, das proximidades e foráneos, estouparon en vítores como se dun gol de final de Copa se tratara cando o presidente do club local, con prismáticos, confirmou…

- Son Cobiñas e Manín. Agancharon á bordo! -expresou con indisimulada ledicia.

Un coche chegou a todo meter dando un frenazo a rentes do cantil. Do auto amarelo baixaron media ducia de persoas, entre elas, un moreno de perfilado bigote. O colexiado San José, solidario, optou por decirlle a súa tropa que conduciran cara ao lugar do embarrancamento.

-¿Cabe lamentar víctimas mortales?-preguntou o árbitro agora xa de paisano e perfectamente peiteado.

Como falaba o condenado! Ninguén foi quen de lle contestar por se malentendía a resposta e a cousa remataba nas mans vista a súa compaña. Mentres, lográrase argallar unha tirolina para ir descendendo do mercante a cada un dos tripulantes. Escorrían a choutos, como por un pasamáns inzado de atrancos. Acadados os baixos, fixeron tremelicantes a pé o treito a terra firme onde lles achegabamos mantas con verbas de alento. Os tres capitáns eran os últimos en abandonar a cuberta baldeada polas inmensas ondas. O grego, Manín e Cobiñas, fixeron unha piña humana e esbararon corda abaixo. O vento abaneou neles como roupa no tendedeiro. O Atlántico púxoos pingando.

Tras uns tensos minutos, así que puxeron as botas de cravos de aluminio sobre da relva, o xentío rachou a aplaudir.

- Vivan os nosos!!- escoitouse berrar con moita foliada.

Ata San José e a tropa de xitanos celebraron con palmas, tan súas, a machada. O mar infundíalles moito respecto. As primeiras palabras do helénico a salvo foron para dar as grazas nun básico español e convidar a se facer coa mercadoría que ateigaba a bodega.

- Sugar. Asúcar. Mucho. ¡Gracias, gracias! -repetía francamente agradecido.

Deste xeito foi como os días inmediatamente posteriores a aquel domingo 5 de marzo de 1972, as casas da redonda abasteceron as despensas con azucre para meses. Iso, e algún obxecto de navegación que case despezan no sitio o barco, dando certa pátina de veracidade á tradición rapiñenta desta xente e terra. E se hoxendía alguén pregunta cando aconteceu o naufraxio do Pride of Morea, os da Costa da Morte lémbrano ben. Foi cando Manín e Cobiñas foron por única vez no mesmo equipo.

Héctor Pose Porto, fragmento do prólogo a O fútbol na ría de Muros e Noia 1968-1971, 2019