Soneto alexandrino para Messi

         

        Aquí escribo de fútbol, e non, ¡non!, de Facenda.

Por iso a Messi canto, un mago do balón,

que gañou, por valía, nosa alta admiración,

pola súa mestría, eximia na contenda.

Nunca o individualismo sobrancea na súa axenda.

Fai fintas, pases longos, penaltis-precisión,

e ós compañeiros dálles entregas de excepción:

no seu compañeirismo non hai ningunha fenda.

Balóns, copas, "tripletes" para el son o mesmo,

porque o que el pretende é ser gran xogador.

Benvidos sexan tódolos premios así mesmo

se son froito alcanzado por un gran loitador,

xenial nun grande equipo. O corazón ti tesmo

de admiración enchido, certeiro goleador.

Xoán Xosé Fernández Abella, Loanzas sentidas e outros poemas

Cerónica

E alí estaba eu. Mércores, 13:10, clase de matemáticas. Cando só faltaban menos de 8 horas para un hito histórico: a participación do meu equipo de sempre, o Boiro F.C, na final da copa. Como pretende a profesora de matemáticas que estea atenta a súa clase? Tarefa imposible!

Non fago máis que darlle voltas ao 11 inicial, ao momento en que salten ao rectángulo de xogo e que a cámara, cun xiro de 360º, amose esa liña recta perfecta de xogadores no círculo central. Alí estarán, tensos, orgullosos de ter chegado tan lonxe e pensando nas súas afeccionadas e afeccionados (eu incluída). O árbitro chamará aos capitáns dos equipos e lanzará ao chou a moeda para elixir quen saca primeiro. Xa me imaxino a Iago García, dianteiro estrela do Boiro, calculando o ángulo perfecto para introducir o esférico na escuadra.

- Verónica! Despois preguntarás como se fai. Procura atender, non teño pensado repetir a explicación de novo.

Xa tardaba. Primeira bronca da clase para min. Parece que o cálculo de probabilidades si funciona: sigo sendo a alumna que máis “advertencias” recibe na clase de matemáticas. Co ben que estaba eu na miña realidade alternativa...

- Cerónica, atende - di Xurxo con ton burlesco.

- Mira, Xurxo, métete nos teus asuntos. E deixa de falar comigo non vaia ser que a túa profe favorita se sinta decepcionada.

A verdade é que me gañei o alcume a pulso. Cerónica: récord do mundo en sacar ceros en matemáticas. De todos xeitos, para que c*** quero eu aprender matemáticas???

Beatriz Paderne Cebey

Sempre no ceo branquiazul da Medela

Fútbol no faiado

       Un fraco e frouxo ruído caía rusticamente desde o fráxil faiado situado sobre a habitación de María. Nada bo podía ser nunha noite dun venres de maio, con pouco frío e moita chuvia, cargada de medo. Aquel corazón de tan só nove anos batía ás présas, como un muíño que andase en pedra. Sen preocupárense, os minutos cravábanse na paciencia daquela nena, acurrunchada na beira da cama cos ollos choídos en negro, sen lles importaren atravesar a media hora sobre as dúas.

Sabía o que había. Claro que o sabía! Sabíao e nada podía facer. Era ela. Era ela. Tiña que ser ela. Si, si. Non podía ser outra. Esa rata xa lle roera no faiado, había máis de tres meses, unhas alpargatas de esparto noviñas que tiña gardadas do verán pasado. Por iso, cando os pais lle pediran que subise alí enriba o balón de fútbol nº 4, de 65 centímetros de circunferencia e 350 gramos, que lles entregara a directora do colexio aos dous equipos finalistas esa tarde previa á final do sábado, María protestou, inutilmente, cos ollos abafados en tristura. Por máis que lles prometera aos seus proxenitores respectar a integridade dos diversos elementos estruturais e decorativos da habitación, mantendo o balón en repouso, a nai e o pai, coa mirada perdida na escasa pintura que permanecía aínda nas paredes sen pegadas de pelota, e coa sensación de perigo que lles proporcionaban os fragmentos inda vivos na lámpada do teito, non cederan ás pretensións da súa filla.

O tempo volvíase caprichoso e perdía o control pluvial, superadas as tres da madrugada mentres a nena loitaba a escuras contra aquel bicho aínda máis caprichoso. O ruído da besta infernal rillando na bóla multiplicaba os latexos de María en cada dentada. Desexaba poder acender a luz, erguerse da cama e enfrontarse ela soa ao animal co pau de golf que seu pai gardaba no armario da entrada, mais o medo, coma unha negra sombra en busca de pena, permanecía alí no cuarto, sentado diante da porta, cos dentes afiados e escuros. Entón buscou coa palabra un ton agudo e alto para que puidesen oír os pais, a rata, o medo… porén, ningún fonema ─nin sequera ningún son─ ousou saltar as cordas, tirantes de máis.

Véndoa derrotada, as bágoas foron colonizando, silandeiras, as súas meixelas ata chegaren a sentirse cómodas nelas, co reloxo mirando cara ás catro. Pouco a pouco a súa mente foi descolorando en imaxes a angustia daquel sábado tarde, daquela hora do partido final do campionato. Precisamente, na tardiña do venres a capitá do equipo rival e as compañeiras do seu confiáranlle a ela ─a capitá, a dianteira con máis gol─ a custodia dese balón nº 4. Era a primeira vez que ían xogar un partido co nº 4. Levaban anos esnaquizando as botas contra o nº 3, “unha pelotiña de xoguete para pequerrechos”, como sentenciara a porteira do outro equipo finalista, enchéndose de razón coa emoción dos gramos adicionais do nº 4 entre mans. A ilusión era máxima para o estreo do balón na final. E a expectación da comunidade escolar levedara co requento do jogo bonito e limpo que practicaban os dous equipos. As mans rivais de familias, compañeiros e compañeiras e do colectivo do profesorado de cada equipo ían estar a punto para baterse nun duelo de aplausos nas bancadas cubertas do polideportivo.

Mais… chovía amargamente sobre as cinco da madrugada, e aquela rata asasina das alpargatas non deixaba de ferir o balón nº 4 no faiado. Nos seus dentes estralaban os ósos maimiños daquela bóla case celestial. Daquela… xa todo estaba perdido! Todo! E todo pola súa culpa, por non saber coidar o balón, o nº 4!

Foi entón cando María se instalou nun pranto inevitable. Os salaios quebrantadores rompían a noite, desesperados, cos ollos inchados e vermellos…

Seguramente as seis da mañá xa non oíron os choros: o cansazo e o sono fóranse achegando a ela paseniñamente e, sen que se decatase, collérana no seu colo mol de ausencias caladas e levárana da súa man ata un descanso de seda. Por fin, o mundo deixara de existir.

Tivérona que espertar os pais, pasadas as dez e xa preocupados. A noite en vela arreboláraa nun repouso concienciudo e impermeable. Deixara de chover. Coa luz de súpeto nos ollos, recibiuna de novo a almofada. Así a todo, foi por pouco tempo. Canda a luz, entrou o recordo nocturno da rata esmiuzando o nº 4. E aí saltou María da cama. Co susto na face, cos ollos brillantes e cos pés descalzos subiu ao faiado.

Cando baixou, viña cargada de bágoas. Nas mans, o nº 4.

A felicidade dicíao todo. Que unha goteira do teito debidamente tratada pola nai á unha da madrugada fixera ese ruído acartonado, xa a ninguén lle importaba.

Xosé Luís Vázquez Somoza

Adestrar

Adestrar é iso: caer, erguerse, volver caer, volver erguerse; esforzarse, cansar, seguir adiante; acudir á cita co equipo chova ou vente. Cultura do esforzo. E despois, a relaxación, a ducha quente, a cea quente, a cama quente. O sono. E o soño.

Se compito, gústame gañar, sentir o apoio das compañeiras e os parabéns da adestradora cando o fago ben, celebrar co equipo e cos seareiros. Pero se non houbese campionato, xogaría igual. Para notar o vento na cara, para superarme a min mesma, para descargar adrenalina, para sentirme parte.

Iso é adestrar (para min).

Iso é vivir.

Beatriz García Turnes

A revolucionaria

 

E así estivemos varias semanas. Pero un día que non paraba de chover, como don César pillara unha boa catarreira, decidiu que aquela clase a iamos ter na aula e aproveitala para ver un vídeo sobre deportes. Despois do vídeo, ao profesor ocorréuselle pedir suxestións. A min paréceme que o facía só para encher o tempo que aínda quedaba ata a saída, pero entón foi cando se armou. Ana foi a primeira en intervir:

- Don César, eu creo que hai algo que debíamos cambiar nas clases; tal como están, paréceme que son moi inxustas para as rapazas.

- ¿Que queres dicir?

- Tal como facemos agora, nós quedamos movéndonos coma esas que saen na televisión detrás dos cantantes, mentres os rapaces van facer deporte de verdade na pista. Eu opino que deberiamos ter actividades conxuntas. Se o aerobic é bo, tamén o ha ser para os nosos compañeiros. E a nós tamén nos gustaría moito xogar na pista; ao fútbol, non o sei, pero ao baloncesto apuntámonos máis dunha.

¡Houbera un rebumbio xeneralizado! Aquel día os rapaces fixeron burla continua de nós. Mesmo algunhas rapazas protestaron e dixeron que elas non querían ir á pista, que preferían seguir co aerobic. Parecía que as cousas quedaran así, pero non foi tal, porque de alí a uns días o profesor decidiu cambiar. Naquela clase tivemos unha primeira parte en común, con exercicios e xogos que fixemos todos, nós e mais eles. E logo fomos á pista, que é ben grande, e montamos dous partidos de baloncesto, un para os rapaces e outro para nós. E don César estivo todo o tempo canda as rapazas, aprendéndolles a moitas que non tiñan nin idea porque case nunca xogaran.

Desde aquela, as clases cambiaron. Non só xogabamos ao baloncesto, tamén o faciamos ao voleibol e algunhas veces, moi poucas, ao fútbol. E empezamos a xogar rapaces contra rapazas, pero eles gañábannos case sempre, están moito máis afeitas. Entón demos en facer equipos mixtos, e iso foi o que deu mellor resultado, porque así as forzas estaban moito máis equilibradas.

Ademais, isto axiña se contaxiou, e ao cabo dun tempo xa estaban imitándonos noutras clases do colexio. E todo gracias a Ana, aínda que haxa quen non o queira recoñecer.

 Fragmento de 'Un curso con Ana', Rapazas, Agustín Fernández Paz

Goles e lecturas

 Este pasado mércores en Madrid, no estadio Santiago Bernabeu, o Real e mais o Barça disputaban o partido de ida da eliminatoria dos cuartos de final da Champions League de fútbol mentres no Círculo de Bellas Artes –e tamén en moitos outros lugares- unhas cantas persoas andaban a procurar o seu mellor ton de voz para ler en alto o fragmento do Quixote que a cada quen lle correspondería. Unha voluntariosa informadora daba, en Radio 5, noticia deste último acto cando desde todas –ou case todas- as demais emisoras contaban a berros o que acontecía no terreo de xogo, ou o que cada un dos narradores entendía que alí estaba a pasar.A muller, despois de nos facer saber que fora dona Ana María Matute quen comezara a lectura e que para facelo “se subió al atril(!)”, advertiunos, máis dunha vez, das vantaxes de se poñer a ler un libro como alternativa á contemplación do partido de fútbol. Se cadra ela utilizaba o adxectivo na súa acepción primeira, a dunha sucesión de cousas que se alternan, pero a sensación que un percibía era a de que nos estaba intentando convencer para que nos inclinásemos por unha das dúas posibilidades, como se non fose posible –e mesmo aconsellable- unha boa convivencia entre ambas, sempre que se lle dedique a cada unha das actividades o momento máis axeitado.

A verdade é que hai –creo que cada vez menos, afortunadamente- unha certa tendencia a enfrontar a práctica e a atención como espectador de certos deportes coa afección á lectura, colocando aos integrantes do primeiro grupo nun plano intelectualmente inferior ao dos do segundo, nun acrobático exercicio de ilustración –eu diría que máis arriscado aínda que o que a locutora da radio lle atribuíra á autora de “Los hijos muertos”- sen base ningunha na que asentar, pero que acaba obrigando a algunhas persoas a adoptar posturas forzadas nun intento, non sempre feliz, de se acomodar na zona teoricamente mellor valorada, chegando, se preciso for, a violentar de xeito bastante pintoresco calquera norma das que rexen o uso correcto da linguaxe. (O día 24 do mes pasado un servidor escoitou dicir a quen daba a crónica do partido Racing de Santander - Málaga en TVE: “...lo que cuenta es la ‘resolutividad’(!)”, convencido, se cadra, de que un ataque por sorpresa armado con semellante “palabro” podería servir para xustificar, polo menos en parte, a derrota do equipo da casa).

Non hai ningunha razón para que o fútbol e mais os libros non poidan ser compañeiros na viaxe dos afectos e as satisfaccións sempre que saiban ocupar o asento que a cada quen corresponde e separar o gran da confrontación máis ou menos deportiva da palla vulgar de certos orneos en rodas de prensa e outros foros.

Paco Martín, publicado na sección 'Auga lizgaira', de El Progreso

Intemperie

- Levo, si.

Estaba dito. Encirrara a treboada. Tiña boa man para facelo. Ben o sabía.

Cadaquén coas súas teimas. 

Tocaba ir ao fútbol, xaora. Os domingos non queda outra. Apoio moral, seica. 

Sempre o mesmo.

Ben, pois, os complementos póñoos eu, que levo gasta a saúde polos campos da chaira, sempre á choiva e morrendo de frío.

O día era o tal, arroiaba. Ía quedar no coche 'a ver se paraba' e mentres... a felicidade agóchase en ben pouco espazo.

Mais tiña a sorte virada, nin que me vira o demo.

- Non levarás un libro no peto?

Eva Teixeiro

Un final viral (e II)

No regreso a Vilapún, Jonathan comezou a sentir sono. O chicle de menta con frescor polar que tiña para esas ocasións non foi capaz de neutralizar a calefacción e a canseira da semana polo que nas curvas da Cha saíuse da estrada e o coche precipitouse violentamente cara o río Cancelada. O forte impacto fixo que perdera o sentido durante un pequeno tempo. Cando espertou viu que o coche, completamente estragado, se balanceaba nun salgueiro ameazando con caer a un banzado do río. Tiña as extremidades inferiores atrapadas entre os ferros e o volante chantado nas costelas. O seu maior tesouro, o coche, que tuneara grazas ás súas mans e o miserento soldo no taller, estáballe provocando unha ferida profunda na perna esquerda e unha intensa dor que a penas o deixaba respirar

Aledouse ao ver o móbil a unha distancia prudente. Incribelmente non saíra despedido tralo impacto xunto con outros obxectos persoais que levaba no coche. Despois de varios intentos conseguiu apreixalo mais a decepción foi maiúscula ao decatarse de que non había absolutamente ningunha cobertura. Sentíase prisioneiro do seu propio fillo. Quixo chorar pero unha dor punzante no peito impediullo.

Preocupouse cando a dor da perna foi substituída paulatinamente por unha friaxe cada vez máis intensa. Unha sensación que á súa vez lle transmitía calma por vez primeira dende o impacto. Fixo o que fan moitas persoas cando tiran a toalla; trouxo ao presente lembranzas do pasado, mais non se molestou en rezar.

Viu a cara de felicidade dos seus pais cando chegou á casa co seu título de Formación Profesional; albiscou o día que adquiriu o Renault Megane de segunda man coas súas primeiras nóminas no taller; lembrou tamén a primeira relación sexual con Tania, máis esta xa non tiña a súa cara, senón a de Marta…

O monótono e intenso gurgullar do río naquela fría mañá de San Martiño foi interrompido por un murmurio ao lonxe. A intensidade foi aumentando e as risas de homes e mulleres alternaban con animadas conversas. Dubidou de se sería un soño, un delirio dun corpo que se vai entregando engordiño, porén, nun momento de lucidez lembrou que máis dunha vez atopara nesa zona fatos de persoas uniformadas con chalecos fosforescentes facendo a denominada ruta do colesterol. Cantas pestes lles tiña botado cando ía ben cediño para o taller ao velos tan ociosos eles, invadindo a estrada!

Deuse conta de que era a súa última oportunidade; perdera moito sangue e practicamente non sentía a perna. Ante a imposibilidade de berrar volveu a coller o móbil. Entrou na galería de vídeos e activou con todo o volume que daba o aparello o primeiro vídeo que atopou. O “Tot el camp, es un clam...” inundou o val do Cancelada á vez que os catro goles da humillante vitoria do día anterior ían pasando entre comentarios burlescos do partido.

O último dardo deu na diana, e hoxe, aínda con secuelas do accidente, Jonny rise cando lembra que aquel funesto partido foi quen de salvarlle a vida grazas a un anxiño blaugrana que nunca conseguira namorar pero si manter como a mellor das súas amigas.

Mario Outeiro

FICHA TÉCNICA : Idioma: galego; Xénero: narrativo (relato); Público: xuvenil. Ano creación: 2015; Publicación: Galicia Digital (https://www.galiciadigital.com/opinion/opinion.21990.php) o mércores, 2 de xaneiro de 2019.

Un final viral (I)

 - Oi Manuel, que carallo facemos? Non me apetece nada saír hoxe!

...

- Xa oh! Aguantar a Pedrín de Cruzul e a tropa das Nogais toda a noite? Nin de coña!

...

- Eu por min deitábame e que lles deran polo cu a esa banda de culés!

...

- Ir a Vilalba? Pero iso queda na casa da collona! E se imos a Sarria? Malo será que os atopemos alí. Ademais, hai moito tempo que non imos!

...

- Ben, non se fale máis! Quedamos na gasolineira de Becerreá ás doce menos cuarto. Hoxe levo eu o coche que teño que amosarche os pedais de titanio que merquei por internet a semana pasada...

O metamorfoseado coche de Jonathan sucaba as curvas de Eixibrón rachando o sagrado silencio da noite con aquel bruar pulsante e grave. A animada conversa co seu compañeiro de fatigas foi arrefriando o monumental desgusto propinado no Bernabeu polo seu maior rival deportivo. Tivera que deixar o ordenador, onde vía os partidos de pago grazas a unha web pirata, na segunda parte para tirarse no sofá da sala a escuras intentando conter a rabia. Cos ollos pechados non chorou pero do nó da gorxa manaba unha molesta bile aceda que o afogaba. Apagara o móbil que xa comezara a piar de xeito espasmódico dende o primeiro gol de Luís Suárez, non sen antes esfachalo con carraxe contra a cama. Naquel intre tiña claro que o mellor que podía facer era deitarse, pero aos vinte anos sempre hai algo que pode máis que a maior das rabechas deportivas, polo que decidiu chamar a Manuel dende o teléfono da casa.

Aquel sábado non fora o seu día. A mediodía chegáralle un whatsapp ao móbil dicindo que viran a noite anterior saír a Tania cun mozo alto dun "pafeto" de Clérigos, mentres pola tarde tivera que escoitar unha nova reprimenda do xefe do taller por non deixar as ferramentas colocadas no seu sitio. El tiña claro que nada se podía agardar dun día que comezara cruzado e rematara peor. O mellor era sempre deitarse e agardar os ventos favorábeis dun novo día pero o sábado seguinte quedaba moi lonxe, con intensas xornadas laborais que sumaban ata cincuenta e seis horas á semana, como para deixalo escapar por culpa dun fato de novos ricos sen sangue nas veas.

Na primeira estación da noite atoparon a Lucía, unha colega de Vilartelín coa que coincidira Jonny no instituto de Becerreá. Nunca chegaran a ter moita relación porque deixara os estudos despois do fracaso da primeira avaliación e coa responsabilidade de que a economía familiar non se podía permitir pasar un ano en branco. Non se viran dende aquela. Presentoulles a Marta, a súa curmá do Corgo. Foi un encontro agradábel e divertido, mais breve, como compre a primeira hora para demostrar que un navega folgado polas incertas augas da noite do sábado.

A mente de Jonathan escaneaba, de xeito obsesivo, a todas as mozas coas que se cruzaba na procura do perfil físico de Tania, a fermosa moza que coñecera en Becerreá o verán pasado. Despois de liárense media ducia de veces, Tania ignorouno como se non o coñecese outras tantas veces, nun xesto de chulería bipolar que provocaba no rapaz unha mestura equitativa de dano e excitación sexual. A mensaxe do mediodía non fora suficiente como para esquecela e gozaba imaxinando a cara de Tania véndoo a el saír con outra rapaza.

No terceiro pub da noite, volveron a atoparse coas dúas mozas. A feliz coincidencia, xunto cunha receptividade que é sempre directamente proporcional ao decorrer das agullas do reloxo, fixo que decidisen pasar o resto da noite xuntos. As distintas afinidades persoais foron xuntando a Jonathan con Marta e a Manuel con Lucía. Como non podía ser menos beberon, bailaron desenfadadamente e ríronse como había tempo que non fixeran. Manuel e Lucía, que ían moito máis rápido animados, se cadra, por unhas copiñas de xenebra e tónica, perdéronse silandeiros na noite.

Na conversa animada de Jonny, nos sofás da zona tranquila da discoteca, tamén houbo un oco para falar de mecánica, a súa paixón, e tamén a de Marta, que estaba estudando en Vigo Enxeñaría Industrial, aínda que fora dende unha perspectiva moito máis teórica. Por suposto, tamén falaron de fútbol, como era de rigor naquela noite do derbi. Marta era do Barcelona, polo que non deixou pasar a oportunidade de meterse co rapaz e incluso aproveitar para intercambiaren o teléfono coa escusa de enviarlle un vídeo por whatsapp que xa estaba sendo viral a aquela hora da noite. A Jonathan, por vez primeira en moito tempo, importáronlle ben pouco as picadas futbolísticas daquela rapaza que ningún parecido tiña con Tania e que sen embargo fora capaz de mandala a un total segundo plano.

Chegaron as sete da mañá, e xa non quedaba por Sarria local algún onde que acubillarse así que, despois de recuperar a Manuel, despedíronse cun bico demorado na meixela. A volta fíxose curta polo que aínda quedaron falando no coche un anaco antes de que cada un collera para a súa casa. Lonxe quedaban agora os desgustos do día!

Mario Outeiro